Henestrosa, inohong lambang dina pustaka Méksiko sareng panulis "The men who dispersed the dance," hirup langkung ti 100 taun sareng karyana tetep teu kalis.
Beureum ampir saratus taun panulis Andrés Henestrosa ngintip tengtrem dina layar pamirsa pidéo. Kaserang panyakit asa-asa, anjeunna ngagolér dina tempat tidur gantung beureum di buruan tukang bumi na di luar kota Oaxaca, di kota Tlacochahuaya. Kampanye garéja disada sapertos tirai tina sora logam. Dina tiiseun, Don Andrés niténan tukang dokumén Jimena Perzabal sibuk nempatkeun hal-hal dina tempatna sareng ngingetkeun anggota tim rékaman Petualangan Méksiko, Anu parantos ngalih ka dieu pikeun ngahontal potrét panulis buku anu teu disangka-sangka Lalaki anu paburencay nari. Henteu gampang pisan nempatkeun di payuneun kaméra saurang lalaki anu bijaksana, sangsara ku pireu sareng kadang-kadang nekat panyakit lami sareng asa-asa.
Dina téras teu aya anu pundung, sabab kayakinan yén aya sareng jiwa anu teu aya hubunganana sareng lanskap, legenda, tradisi kuno aya. Saha anu cangcaya, sepuh ieu lahir di taun 1906 abad ka-19 memang salah sahiji conto langka di mana umat manusa dihijikeun sareng legenda tanpa waktos, basa-basa Mexico kuno sareng budaya Zapotecs anu teu lami.
Tanpa ngartos pisan naon anu kajantenan di sakurilingna, Don Andrés henteu deui nolak dorongan pikeun nyarios, sabab anu matak na nyarios, nyerat sareng ngarangkep kecap babarengan kana hawa. "Manusa moal pernah tiasa hirup tanpa masihan panjelasan ngeunaan fénoména, kajadian sareng tindakan anu kajantenan di sakurilingna, justru tina nekadna ieu carita na timbul."
ANTARA CERITA
Anu ngagorowok sakelompok Piarists ngarusak tiiseun patio sederhana di paroki kota Tlacochahuaya. Linggih dina korsi alit, Don Andrés nyarios ka budak lalaki sareng budak awéwé anu nuju maca salah sahiji legenda anu aya dina The Men Who Dispersed the Dance. Antara hiji carita sareng carita anu sanés sareng salaku saksi jempé cai mancur sareng tangkal tule anu subur, juru dongéng veteran ngingetkeun panganteur na: "Nalika budak kuring nguping carita ieu dina basa anu béda-béda di daérah éta, paman kuring, dulur kuring, ngawartosan aranjeunna. jalma-jalma di kota. Nalika kuring ngahontal umur dua puluh kuring nulis aranjeunna kalayan sumanget pisan, ampir muriang ".
Di hareupeun kaméra, Henestrosa nginget waktos nalika guru sosiologi na Antonio Caso nyarankeun yén anjeunna nyerat mitos, legenda sareng dongeng anu dicarioskeun ku lisan. Ieu April 1927 nalika murid ngora, anu nembe dikirim ka ibukota nagara, jalan kalayan dukungan para pelindungna José Vasconcelos sareng Antonieta Rivas Mercado. Tanpa ngabayangkeun éta, panyair, narator, ésistén, orator sareng sajarawan anu bakal datang netepkeun pondasi The men who dispersed the dance, diterbitkeun taun 1929. "Guru kuring sareng réréncangan naroskeun kuring naha éta mitos anu dibayangkeun ku kuring atanapi ngan ukur kreasi tina penemuan koléktif . Éta carita anu kuring émut tapi ku déwasa sareng sepuh di kota-kota éta, kuring nyarios sacara éksklusif basa pribumi dugi ka umur 15 taun, nalika kuring ngalih ka Mexico City. "
Panulis manula, jero kana pipikiran sareng kenangan na, katingali lempeng payun tanpa ngurus kaméra pidéo anu nuturkeun anjeunna. Sakedap sateuacan, dina salah sahiji transfer Don Andrés keukeuh di payuneun jalma-jalma asing anu nuturkeun omonganna kalayan ati-ati pisan. "Karunya pisan kuring henteu lahir saratus taun sateuacanna, nalika tradisi éta euyeub sareng bahasa pribumi pinuh ku kahirupan, carita, legenda, mitos. Nalika kuring dilahirkeun seueur hal anu parantos hilap, éta parantos dihapus tina pipikiran kolot sareng nini-nini. Kuring bieu hasil nyalametkeun bagian leutik tina warisan anu beunghar diwangun ku karakter mitis, lalaki liat sareng raksasa anu lahir ti bumi. "
PEDARAN DONGENG
Francisco Toledo, sobat pelukis Rufino Tamayo, nyarioskeun ngeunaan Henestrosa. "Kuring resep Andrés juru dongéng dina basa indungna, teu aya anu resep anjeunna nyarios dina basa Zapotec anu murni sareng saé pisan anu matak karunya éta henteu pernah dirékam." Kahirupan Henestrosa sareng Toledo sasarengan dina sababaraha cara, sabab duanana promotor hébat budaya Oaxaca. Don Andrés parantos nyumbangkeun perpustakaanna ka kota Oaxaca. Pelukis Juchiteco, napel kana sumanget pendiri Dominika, parantos nyababkeun musium, sakola seni grafis, seni, bengkel kertas sareng pertahanan sareng pamulihan sipat warisan sejarah di bumi na. Henestrosa sareng Toledo ku cara anu béda ngalawan panyababna rupina oténtik grup étnis Oaxacan, warna sareng tradisi.
DALAM KAKI DON ANDRÉS
Anggota Petualangan Méksiko, Ximena Perzabal sareng pelukis Juchiteco Damián Flores, nuju ka salah sahiji kota anu paling lambang tina isla Tehuantepec: Juchitán. Di dinya aranjeunna bakal ngarekam ku panon anu pikasieuneun naon anu ditulis ku panulis ngeunaan lanskap manusa sareng dilereskeun ku para pengembara abad ka salapan belas sapertos Abbe Esteban Brasseur de Bourbourg. Létah-létah anu goréng nyarios yén anu ngumbara anu nekad ditundung ku kaéndahan urang Juchitecas sareng Tehuanas. Pirang-pirang taun ka pengker, Henestrosa nyalira ngadukung naon anu ditetepkeun ku Brasseur: "Di Juchitán sareng ampir di sadaya Tehuantepec, awéwé anu jaga. Di awéwé Zapotec hartosna nyebarkeun, ku sabab kitu kuring parantos keukeuh yén tatanén mangrupikeun pamanggihan awéwé. Ti saprak budak, nini sareng indung ngajar urang yén awéwé mangrupikeun anu maréntah. Maka, salah sahiji naséhat anu kuring salawasna masihan ka sabangsa nyaéta ngan ukur jalma bodo gelut sareng awéwé, sabab –kurangna di Isthmus of Tehuantepec– aranjeunna leres-leres leres ”.
Dokuméntér anu didédikasikeun ka Don Andrés henteu kakurangan ayana musisi budak anu nyieun cangkang kuya ngageter sahingga ngahirupkeun mélodi ku sora millenary anu dibantingkeun ti bumi. Adegan éta nginget kecap pangarang nalika dina The Men Who Dispersed the Dance anjeunna nyerat yén nalika budak, anjeunna ngumbara seueur liga di sapanjang pantai ngarepkeun ningali putri duyung laut. Nanging, kusabab kurangna kautamaan atanapi kasucian, budak lalaki Henestrosa ngan ukur ningali kembang anjir sareng dewa angin, sareng untungna ampir saratus taun anjeunna henteu pernah mopohokeun aranjeunna.
